Bài viết tìm hiểu hành động cầu khiến trong Dế Mèn phiêu lưu kí (DMPLK) của Tô Hoài dưới góc độ tiếp cận của ngữ dụng học. Trên cơ sở phân tích ngữ liệu, bài viết đã hệ thống hóa được 5 mô hình cấu trúc của biểu thức ngữ vi tường minh và 11 mô hình cấu trúc của biểu thức ngữ vi nguyên cấp thực hiện hành động cầu khiến trực tiếp, với các tần suất xuất hiện không giống nhau. Bài viết cũng xác định được tần suất xuất hiện của hành động cầu khiến gián tiếp và giá trị biểu đạt của chúng. Với hướng nghiên cứu này, bài viết muốn góp phần làm sáng tỏ thêm một số vấn đề lí luận về hành động nói nói chung và hành động cầu khiến nói riêng, đặng góp phần làm phong phú thêm lí thuyết giao tiếp và khẳng định thêm những đóng góp của nhà văn Tô Hoài ở bình diện ngôn ngữ.
Studying the imperative act in “Dế mèn phiêu lưu kí” (The adventure of a Cricket) by Tô Hoài from the perspective of semantics, the paper aims to clarify the theoretical issues of speaking in general and the speech act in particular. Thus, it contributes to enriching communication theory and highly appreciating the contributions of Tô Hoài to linguistics. Basing on the analysis of his language, the paper has systematized 5 structural models of explicit performative and 11 structural models of primary performative that make direct causative acts with different frequencies. The paper also points out the frequency of indirect causative acts and their expressive values.